Drodzy Rodzice!
6 lutego br. w AZPO odbyło się spotkanie informacyjne dla rodziców i dzieci,
rozpoczynających naukę w klasie I. Spotkanie prowadziła Katarzyna Miąskowska, dyrektor
Akademickiego Zespołu Placówek Oświatowych w Fijewie. Następnie odbył się warsztat
psychologiczny na temat adaptacji wczesnoszkolnej, prowadzony przez Monikę Ulatowską,
psychologa AZPO. Następnie, rodzice mieli okazję zwiedzić szkołę i zobaczyć sale lekcyjne, świetlicę,
szatnie, stołówkę, salę do ćwiczeń.
Oto najważniejsze informacje, zebrane w „pigułce” nt. adaptacji szkolnej i tego, jak pomóc
dziecku prawidłowo przez nią przejść.
Dla każdego dziecka pierwsze dni, a nawet tygodnie w szkole są okresem bardzo trudnym.
Rozpoczęcie nauki szkolnej to moment przełomowy. Może on powodować zagrożenie poczucia
bezpieczeństwa. Właściwa adaptacja jest szczególnie ważna u tych sześciolatków, które edukację
przedszkolną rozpoczęły dopiero na rok przed obowiązkiem szkolnym.
Przystosowanie do szkoły jest sporym wyzwaniem dla małego człowieka. Dziecko w tym
wieku nie ma jeszcze wypracowanego zasobu strategii przystosowawczych, ma niedojrzały układ
nerwowy, przez co jest bardziej impulsywne, może szybciej się męczyć, nie radzić sobie z
przeszkodami. Na dalszy proces adaptacji wpływa także stan zdrowia - dziecko chorowite jest
narażone nie tylko na obniżoną sprawność funkcjonowania organizmu, ale także na wynikające
z nieobecności trudności w odnalezieniu się w środowisku szkolnym. Ważny też jest charakter dziecka.
Inne trudności z przystosowaniem będzie miało dziecko wyciszone, nadwrażliwe, a inaczej dziecko aktywne lub
mające trudności z koncentracją uwagi.
Rodzice powinni pamiętać, że dzieci mogą nie mają jeszcze w pełni ukształtowanych umiejętności
radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Adaptacja do szkoły. Jak pomóc dziecku?
1. Wycieczka do szkoły - spotkania z nauczycielami i kolegami mogą pozytywnie wpłynąć na
obraz szkoły, jaki wytworzy sobie dziecko. Warto wybrać się na dni otwarte, gdzie dziecko
zapozna się z budynkiem, odgłosami, salami szkolnymi, będzie mogło zajrzeć w każdy kąt
i poznać kadrę pedagogiczną.
2. Lęki rodziców i straszenie - bardzo ważne jest to, w jaki sposób rodzice wypowiadają się
o szkole. Zdarza się, że rodzice obarczają dziecko własnymi szkolnymi lękami lub obawami
dotyczącymi adaptacji. Dobrze jest też unikać negatywnych wypowiedzi i straszenia
maluchów szkołą. Wypowiedzi tego typu jak: „Poczekaj, w szkole Cię nauczą porządku”,
„Pójdziesz do szkoły, to zobaczysz…”, sugerują dziecku, że czeka go coś niepokojącego
w szkole i powodują dodatkowy stres i napięcie emocjonalne.
3. Rozmowy o emocjach - często rodzice skupiają się w rozmowach z dziećmi tylko na
pozytywnych aspektach szkoły i pozytywnych emocjach z nią związanych, np. „ Będzie fajnie,
poznasz nowych kolegów, w szkole jest wesoło” itp. Istotne jest, aby przygotowując dzieci do
pierwszej klasy, rozmawiać o całym spectrum emocji, które się z tym wiążą, a zatem o
strachu związanym ze zmianą, o lękach przed nowością, o wstydzie oraz tęsknocie. Pozwala
to dzieciom przygotować się na różne emocje i upewnić, że jest to normalny i naturalny
proces.
4. Zabawy w szkołę i wspólne kompletowanie wyprawki - tego typu zabawy narracyjne
oswajają dziecko z sytuacją zmiany i pozwalają oswoić się z zasadami panującymi w szkole;
ważne jest wspólne przygotowywanie listy rzeczy, które znajdą się w wyprawce, a następnie
wspólne jej kompletowanie. Można razem z dzieckiem oglądać nowe podręczniki i ćwiczenia,
co może wzbudzić zaciekawienie nowym miejscem i sytuacją.
5. Książki dla dzieci o tematyce szkolnej – warto czytać dzieciom książki, w których bohaterowie
wybierają się lub chodzą już do szkoły, co pozwala oswoić się z klimatem szkolnym, nastawić
pozytywnie do szkoły i świetnie się bawić, poznając historie bohaterów, z którymi mogą się
utożsamiać. Książki o tematyce szkolnej:
„Co się stało z Albertem” Gunilla Bergstrom;
„Hurra, idę do szkoły” Ingrid Uebe;
Seria książek o Duni Rose Lagercrantz, m.in. „Moje szczęśliwe życie”, „Moje serce
skacze z radości”, Kiedy ostatnio byłam szczęśliwa”, „Zycie według Duni”, „Do
zobaczenia następnym razem”;
„Billy w szkole” Brigitta Stenberg;
„Ja tez idę do szkoły” Astrid Lindgren;
„Filipek i szkoła” Małgorzata Strękowska – Zaremba;
„Nowe przygody Mikołajka” Rene Gościnny.
Od początku pobytu dziecka w szkole, warto pomagać mu kształtować umiejętności społeczne, które
można wzmacniać m.in. w taki sposób:
umiejętność słuchania, nieprzerywania innym, gdy mówią – łatwiej będzie mu wysłuchać
polecania nauczyciela i wykonywać je właściwie;
umiejętność czekania na swoją kolej- którą można ćwiczyć już w domu podczas gier i zabaw,
uczących cierpliwości i wytrwałości, np. „Grzybobranie”, „Chińczyk”, „Pędzące żółwie”.
„Memory”;
umiejętność opowiadania – pomaga rozwijać czytanie książek i proponowanie dziecku
opowiedzenie jej własnymi słowami, oraz „czytanie” książek obrazkowych, np. z serii „Ulicy
Czereśniowej” lub serii „Rok w…” i zachęcanie dzieci do opowiadania historii na podstawie
obrazków;
umiejętność radzenia sobie z niepowodzeniami – pomagają wyrabiać gry losowe, np. „Kości”,
„Bingo”, „Lotto”.
Sytuacją, do której dążymy w adaptacji szkolnej jest poczucie bezpieczeństwa, które odczuwa dziecko
w szkole. Należy pamiętać, że każde dziecko ma swoje tempo i może potrzebować więcej czasu na
oswojenie się z nową sytuacją. Najlepiej po prostu uzbroić się w cierpliwość i być wyrozumiałym
i elastycznym – nie wszystko od razu będzie idealne. Dzięki mądrym i spokojnym działaniom
dorosłych dzieci łatwiej zaadaptują się do szkoły.
Gotowość szkolna to inaczej stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia obowiązków związanych
z rozpoczęciem nauki w szkole. To zespół tych cech psychofizycznych ukształtowanych w okresie
pierwszych 6 lat życia, które umożliwiają przystosowanie się do nauki w szkole.
Dojrzałym do podjęcia nauki szkolnej jest dziecko o takim stopniu rozwoju, który umożliwi mu naukę
czytania, pisania i liczenia, przystosowanie się do wymagań szkoły, a także zgodne współżycie z grupą
rówieśniczą.
Gotowość do podjęcia nauki w szkole uzależniona jest od wielu czynników, np..
1. Czynniki indywidualne związane z osobą dziecka:
Stan zdrowia;
Płeć;
Właściwości psychiczne;
2. Czynniki zewnętrzne związane z rodziną:
Warunki materialne;
Warunki kulturalne;
Warunki społeczne;
3. Czynniki zewnętrzne związane ze środowiskiem:
Udział w zorganizowanych zajęciach przedszkolnych;
Właściwości rozwojowe i kompetencje jakie powinno posiadać dziecko rozpoczynające naukę:
Rozwój fizyczny
Dziecko jest ogólnie zdrowe
Jego wzrost i waga są odpowiednie do wieku
Jest odporne na zmęczenie
Prawidłowo funkcjonują narządy zmysłów, głównie wzrok
i słuch
Rozwój ruchowy
Jest sprawne ruchowo: biega, skacze, jeździ na rowerze
Chętnie bawi się klockami, odtwarza konstrukcje klocków
Potrafi w sposób celowy posługiwać się przedmiotami i narzędziami, np.
wycina nożyczkami, zapina guziki
Samodzielnie wykonuje podstawowe czynności samoobsługowe : je, ubiera
się, dba o higienę
Uzyskało podstawową orientację w schemacie własnego ciała, potrafi
różnicować stronę prawą i lewą
Najczęściej wykonuje czynności jedną, tą samą ręką( uformowała się
dominacja czynnościowa ręki)
Rozwój poznawczy
Dziecko jest spostrzegawcze, zauważa istotne elementy przedmiotów, wskazuje braku w obrazkach.
Ma zasób wiadomości umożliwiający orientację w najbliższym otoczeniu, potrafi np.
podać swoje imię, nazwisko, wiek, adres zamieszkania
Rozumie podstawowe pojęcia abstrakcyjne (kształt, wielkość, kierunek)
Zaczyna rozumieć znaczenie symboli
Jest dociekliwe, aktywne poznawczo, poszukuje odpowiedzi na intrygujące je pytania
Formułuje proste wnioski dotyczące zaobserwowanych zjawisk
Dostrzega następstwo zjawisk
Zapamiętuje krótkie wierszyki, piosenki itp
Potrafi przez dłuższą chwilę skupić uwagę na wykonywanej czynności
Rozwój emocjonalny
Dziecko potrafi rozpoznawać uczucia innych, jest coraz bardziej
świadome własnych uczuć
Stopniowo opanowuje społeczne reguły wyrażania emocji
Pojawiają się próby kontroli własnych emocji
Rozwój społeczny
Nawiązuje kontakty społeczne z rówieśnikami i z osobami dorosłymi
Współdziała z rówieśnikami w grupie, potrafi wyczekać na swoją kolej, dzieli się
zabawkami
Przebywanie z rówieśnikami i wspólna aktywność sprawiają mu przyjemność
Dostosowuje swoje zachowanie do obowiązujących reguł np. podporządkowuje
się regułom zabawy, pełni role
Rozumie znaczenie podstawowych norm i łatwych przepisów, dostosowuje się
do nakazów i zakazów
Słucha poleceń osoby dorosłej, w tym nauczyciela
Zaczyna przejawiać poczucie obowiązku
Rozwój mowy
Wymowa pod względem artykulacyjnym doskonali się
Nieprawidłowości artykulacyjne zanikają; dziecko dokonuje autokorekty
W wypowiedziach uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności
przyczynowo-skutkowe
Pytanie o znaczenie słów, potrafi je wyjaśnić
@AZPO
@Szkola_Lubawa